"Эрэлим миэнэ Эрэлчээн" кинигэ презентацията

Ахсынньы 12 күнүгэр улуустааҕы Оҕо искусствотын оскуолатыгар кинигэни таптаан ааҕааччыларга ураты сырдык, ыраас, үтүөкэннээх өйдөбүннүк күн буолан ааста. Ол курдук Саха¬ Республикатын культуратын туйгуна, үрдүк категориялаах оҕо искусствотын оскуолатын үҥкүү учуутала, Иванна Михайловна Винокурова 55 сааһын туолар үбүлүөйүнэн, 30 сыллаах сыралаах үлэтин туоһулуур уонна оҕо искусствотын оскуолатын иһинэн тэриллибит «Эрэлчээн» оҕо үҥкүү ансамбылын 10 сыллаах үбүлүөйүнэн «Эрэлим миэнэ Эрэлчээн» диэн бастакы кинигэтэ сүрэхтэннэ.

Иванна Михайловна күн сирин от ыйын 13 күнүгэр 1969 с. Модут нэһилиэгэр Нам оройуонугар, элбэх оҕолоох Екатерина Степановна, Михаил Константинович Харитоновтар, бүтэһик алтыс, соҕотох кыыс оҕоннон төрөөбүтэ. Биэс убаай, соҕотох кыыс ийэ аҕа, атаах-мааны кыыһа. Кыра кылааһы бүтэриэҕэр диэри — остуоруйаҕа олорор принцесса курдук ойор-мэник оҕо сааһа Модут нэһилиэгэр ааспыта.

Иванна кыра кылаастан ыллыырын, үҥкүүлүүрүн олус сөбүлүүр. Дьиэтин иһигэр куруутун концерт оҥороро. Дьоно сымыйа оонньуур билиэт атыыласпыта буолан, киирбит ыалдьыттары, дьукаах аймахтарын барыларын мунньан концертыра. Аҕата гармошкаҕа оонньуура, абаҕата балалайкаҕа, убайдара мас хамыйахха, ким ытыс таһынан доҕуһуоллаан, бүтүн оркестр оонньуурун курдук, олус долгутуулаах улахан концерт буолара. Алын сүһүөх кылааска үөрэтэр учуутала Екатерина Афанасьевна Лукинова-Кутукова ырыаҕа, араас үҥкүүгэ үөрэтэн, Иванна таҥара биэрбит талаанын аспыта.

1979 с. ийэтэ өрүттүбэт ыарыынан ыалдьан соҕотох кыра кыыһын бииргэ төрөөбүт балтытыгар, Абый улууһугар Сутуруохаҕа олорор, Марина Романовна Дьяконоваҕа ииттэрэ биэрэн ыыппыта. Эдьиийэ Марина иккис ийэ оруолун ылынан Иваннаны кыыһын курдук көрөн-үөрэттэрэн, оскуоланы бүтэттэрбитэ.

Марина Романовна үөрэхтээх, үлэһит киһи буоллун диэн, Иваннаны Бүлүүтээҕи педучилищаҕа алын кылаас пионер баһаатай идэтигэр үөрэттэрэ ыыппыта. Учуутал идэтэ сүрэҕэр киирбэтэҕэ, үөрэҕин быраҕан төттөрү Абыйыгар төннөн кэлбитэ. Училищаҕа, кини дьолугар, ырыа ансаамбыл салайааччыта, мелодиска, домбра учуутала Елена Дмитриевна Олбутцева диэн сүрдээх таланнаах уһуйааччыны көрсөн: «Эн культпросвет эбэтэр муусукаалынай училищаҕа үөрэнэ бараар» - диэн сүбэлээбитин, сүрэҕэр оҕунан ыттарбыт курдук илдьэ сылдьыбыта.

Сыл ааһан үөрэхтээх үҥкүүһүт буоларга сананан, 1988 с. Дьокуускайдааҕы Республиканскай культурнай просветительнай училищаҕа туттарсан киирбитэ. Үөрэҕин бүтэрээт — дипломнаах специалист буолан Абый улууһугар Белай Гораҕа оҕо муусукаалынай оскуолатыгар үҥкүү кылааһын учууталынан үлэтин саҕалаабыта.

Саҥа үлэлээн иһэн, кыра уол оҕото олус ыарытыйарыттан Нам Модутугар убайдарын олорор сирдэригэр тиийбитэ. Онно муусукаалынай оскуолаҕа үҥкүү учууталынан үлэлэлээн «Күн бытархайдара» оҕо үҥкүү ансамбылын тэрийбитэ. Оҕолор улууска, өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллар үҥкүү күрэхтэригэр үгүстүк кытталлара, куруук дипломант, лауреат, ардыгар Гран-При хаһаайыттара буолан оскуолаларын, нэһилиэктэрин аатын ааттаппыттара.

2003 с. идэтин үрдэтинэн Илиҥҥи-Сибиирдээҕи култуура уонна искусство академиятын бүтэрэн үрдүк үөрэхтээх хореограф буолбута.

2010 с. Белай Гора оҕо муусукаалынай оскуолатын, оччолорго директорынан Глушак Аграфена Семеновна ыҥырыытын ылан, хореограбынан үлэҕэ кэлбитэ.

2014 с. муусукаалынай оскуола иһинэн «Эрэлчээн» оҕо үҥкүү ансаамбылын тэрийбитэ. Ансаамбыл улууска, өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллар араас таһымнаах күрэхтэргэ, тэрээһиннэргэ ситиһилээхтик кыттар. Аан бастааан Владивосток куоракка Аан дойдутаҕы «Танцевальный клондайк» проекка кыттан үрдүк ситиһиилэмиттэрэ. Мантан ыла саҕаламмыта, араас элбэх республиканскай, российскай, аан дойдутааҕы күрэхтэргэ кыттыылара. Кытай норуодунай өрөспүүбүлүкэтигэр, кыраныысса таһыгар, аан маҥнай ыытыллыбыт Аан дойдутааҕы «Мост дружбы» күрэххэ “Эрэлчээн” ансаамбыл Гран-При хаһаайынын үрдүк аатын ылбыта, үөрүү өрөгөйүн билбитэ.

2022 с. Хабаровскай куоракка ыытыллыбыт Всероссийскай куонкуруска «Лучший преподаватель детской школы искусств» Саха Өрүспүүбүлүкэтин, Абый улууһун уонна үлэлиир оскуолатын чиэһин ситиһилээхтик көмүскээн дипломунан уонна анал бирииһинэн наҕараадаламмыта.

«Эрэлим миэнэ Эрэлчээн» кинигэ саха сиринээҕи “Алаас” кинигэ кыһатыгар, 50 ахсааннаах тираһынан, 112 илиистээх бэчээккэ таҕыста. Кинигэҕэ Иванна Михайловна 30¬ сыллаах¬ үлэтин ситиһиилэрэ, ону¬ тэҥэ¬ киниэхэ ¬анаммыт¬ истиҥ-иһирэх¬ эҕэрдэлэр,¬ ахтыылар¬ киирдилэр.

Үөрүүлээх түгэни ылбаҕай ырыанан Аграфена Глушак уонна Иванна Винокурова бэйэтэ киэргэттилэр. Эҕэрдэ тыллары улуустааҕы култуура салалтатын методиһа Соломова Екатерина Михайловна, үөрэҕирии салалтатын аатыттан Марианна Витальевна Лебедева, Ураһалаах орто оскуолатын директора, РФ үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, СР үөрэҕириитин үтүөлээх үлэһитэ, СР үөрэҕириитин туйгуна, Иванна¬ Михайловна¬ бииргэ үөрэммит чугас дьүөгэтэ Изольда Иннокентьевна Стручкова, оҕо муусукаалынай оскуолатын дириэктэрэ Людмила Афанасьевна Новикова, «Кыраһа» ансаамбыл салайааччыта, култуура туйгуна Аграфена Семеновна Глушак, оҕо муусукаалынай оскуолатын фортепиано салаатын учуутала Людмила Константиновна Корякина, «Абыйчаана» оҕо үҥкүү ансаамбылын салайааччыта, бииргэ үлэлээбит коллегата Сардана Дмитриевна Корякина, бииргэ улааппыт балтыта Ньургууна Афанасьевна Прокопьева, улустааҕы киин библиотека дириэктэрэ Виктория Анатольевна Явловская эттилэр.

Дэгэрэҥ дьиэрэҥкэй үҥкүүлээх,

Көрүлүү-көччүйэ дайаҕын.

Эр бэрдин сүрэҕин сүүйэҥҥин,

Түүн-күнүс түүлүгэр көстөҕүн.

Аанньал тэҥэ сахам кыыһа,

Уолан сүрэх ымыыта,

Маҥнайгы ньургуһун кэриэтэ

Эйэҕэс дууһалаах эбиккин.

Тэтэркэй сардаана кэриэтэ,

Эн нарын, эн сэмэй килбиккин,

Сырдык мичээринэн сахам кыыһа

Үтүө санаа ымыыта.

Күн ыраас сардаҥа суһумун,

Кыыс нарын сүрэххэр кууспуккун.

Киэҥ халлаан арылы кустугун

Күлүмүн-чаҕылын курдуккун!

Маннык истиҥ тыллардаах Иванна Винокурова бастакы учуутала Екатерина Афанасьевна Лукинова — РСФСР үөрэҕириитин туйгуна, СР үөрэҕириитин Учууталларын учуутала, методист — иитээччи, кыраайы үөрэтээччи, мелодист – үөрэнээччитигэр Иваннаҕа анаан айбыт хоһоонунан биэчэри түмүктээтилэр.

Саҥа кинигэ сүрэхтэниитинэн өссө төгүл Иванна Михайловнаҕа эҕэрдэ тыллары аныыбыт, сүрэххин-санааҕын ууран оҕолору өссө да уһуйа-такайа сылдьаргар, ахсаабат кыһамньыны, уҕараабат болҕомтону уураҥҥын төрөппүттэр, иитиллээччилэр махталларыгар куруук суулана сылдьаргар, чэгиэн-чэбдик бэйэлээх, үөрүү-көтүү үктэллээх буоларгар баҕарабыт, дьол-соргу тулалаах, ылсыбыккын ыпсара, туппуккун тупсара сырыт диэн алҕыыбыт!

Эрчим-тэтим бэйэҕин кэмэ суох кэрэхсиибит, айар-тутар үлэҕин сөҕө-махтайа көрөбүт, инникитин даҕаны үлүскэн үлэҥ үтүө түмүгэ сүргэҕин көтөхтүн, үөрүүгүн үрдэттин, дьиэ кэргэҥҥэр ил-эйэ эҥэрдэстин, дьол-соргу тосхойдун!